Gemeente Den Haag schiet tekort bij verstrekken van briefadressen: inwoners de dupe

Gemeente Den Haag schiet tekort bij verstrekken van briefadressen: inwoners de dupe

Een briefadres is een fundamenteel recht en onmisbare levensbehoefte – voor iedereen. Zonder briefadres staat je leven letterlijk stil: je kunt geen legitimatie aanvragen of verlengen, geen bankrekening openen, niet werken, en geen toegang krijgen tot noodzakelijke voorzieningen zoals schuldhulpverlening of de voedselbank. Je kunt je niet inschrijven bij een huisarts en bent niet verzekerd voor ziektekosten. Doordat je post je niet bereikt, stapelen boetes en andere problemen zich op. Voor mensen die al in een kwetsbare positie zitten, maakt het ontbreken van een briefadres hun situatie vaak uitzichtloos.

Wettelijke verplichting versus praktijk

Sinds 1 januari 2022 zijn gemeenten wettelijk verplicht om een briefadres te verstrekken aan mensen zonder vast woonadres die zelf geen adres-gever kunnen vinden. Dit kan een adres zijn van een gemeentelijke instantie of van een instelling waarmee de gemeente samenwerkt. Deze regeling zou een vangnet moeten bieden voor kwetsbare inwoners.

Helaas blijkt in de praktijk dat de gemeente Den Haag regelmatig tekortschiet in het nakomen van deze verplichting. Dit is geen uniek probleem voor Den Haag – in ons landelijk netwerk zien we dat dit een groot en groeiend probleem is. Onze cliëntondersteuners zien dagelijks hoe mensen die recht hebben op een briefadres worden afgewezen of verstrikt raken in langdurige bureaucratische processen.

Een praktijkvoorbeeld

De situatie van meneer M. illustreert de problemen in de praktijk. Hij verblijft tijdelijk bij verschillende mensen uit zijn netwerk en heeft geen behoefte aan opvang. Echter, zonder vast woonadres komt hij in de knel. Voor werk, zorgverzekering en andere noodzakelijke voorzieningen is een briefadres essentieel. Zijn pogingen om een briefadres te krijgen via de gemeente lopen vast in een bureaucratisch doolhof: het gemeentelijk loket verwijst hem door naar het daklozenloket, dat hem vervolgens ook afwijst. Pas na onze ondersteuning en expliciete verwijzing naar de wettelijke verplichting wordt zijn aanvraag in behandeling genomen – met een verwerkingstijd van 4-6 weken. In de tussentijd is zijn potentiële baan aan hem voorbijgegaan.

Oproep aan de gemeente

Wij roepen de gemeente Den Haag met klem op om haar wettelijke verplichtingen na te komen en ervoor te zorgen dat iedereen die recht heeft op een briefadres dit ook daadwerkelijk krijgt. De huidige verwerkingstijd van 4-6 weken plus de voorafgaande wachttijd voor een afspraak betekent in de praktijk dat mensen soms maanden zonder briefadres zitten. In die periode missen ze kansen op werk, lopen ze zorgverzekering mis en stapelen problemen zich op. Dit staat haaks op het doel van de wet: het bieden van een vangnet voor kwetsbare inwoners. Het is tijd dat de gemeente de regels niet alleen volgt, maar ook kijkt naar de menselijke maat. Mensen moeten in staat worden gesteld om hun leven weer op de rails te krijgen, en een briefadres is daarin een eerste belangrijke stap.

Bij Straat Consulaat bieden wij onafhankelijke cliëntondersteuning, maar we zien ons genoodzaakt veel tijd en energie te steken in wat eigenlijk een vanzelfsprekend recht zou moeten zijn. Het niet verstrekken van een briefadres drijft mensen alleen maar dieper in de problemen en leidt uiteindelijk tot hogere maatschappelijke kosten. Een briefadres kost de gemeente niets, maar het ontbreken ervan heeft verstrekkende gevolgen voor onze meest kwetsbare inwoners.

Meer informatie

Voor meer informatie over dit onderwerp raden wij de mini-podcastserie van Rina Beers aan, beleidsadviseur bij Valente. In aflevering 5 ‘Mag de gemeente voorwaarden stellen aan het krijgen van een briefadres?’ wordt helder uitgelegd wat de wet zegt over het recht op een briefadres.