Omdat wij sinds 2007 de belangen behartigen voor dak- en thuislozen en druggebruikers en De Achterban in 2017 alweer 10 jaar bestaat, onze activiteiten (en successen!) op een rij:

Onze projecten

Achterban! Geen project maar ons grootste succes, de Achterban! is de kern van ons bestaan. Mensen uit verschillende groepen (daklozen, thuislozen, gebruikers van middelen, jong en oud) verenigen zich,  worden ondersteund door Straat Consulaat en komen op voor hun eigen belangen en die van lotgenoten in de stad. In 2017 doen de ouderen dit alweer 10 jaar, de jongeren 8 jaar. Met “wij” bedoelen wij onze vrijwilligers en de medewerkers van het Straat Consulaat.

Voor een deel van de Achterbanners is dit vrijwilligerswerk een opstap naar huis, baan, partner en kind, of worden kleinere stapjes gemaakt. De Achterban is een plek om ritme op te doen, vaardigheden te oefenen, mensen te ontmoeten en/of wat bij te verdienen. Mensen die mee doen, hebben allemaal hun eigen motieven om aan te haken.

Achterban Werkt!: uitgaan van de mensen zelf, hun wensen en dromen, en daarbij mensen in de wijken meenemen: verbindingen worden gelegd, vriendschappen ontstaan, gekke projecten worden uitgevoerd, maar vooral: mensen doen er weer toe. Dat is Achterban Werkt! Vanaf september 2017 hopen wij dat een zelfstandige coöperatie het gedachtegoed en de praktijk verder zal brengen.

Babbelbak: met een mooie opgeknapte bakfiets gaan vrijwilligers de stad in, om het gesprek aan te gaan met de mensen op straat. Hiermee willen we bewustwording op gang brengen: over de daklozen en over de zorg.

Briefadressen: onder voorwaarden verstrekken wij mensen briefadressen, zodat zij hun zaken (weer) op de rails kunnen krijgen (denk aan zorgverzekering, UWV-uitkering). Inmiddels hebben bijna 300 mensen hiermee weer een start kunnen maken.

Dagopvang nieuwe stijl: waarbij jongeren die verblijven in de nachtopvang (en waarvoor in het weekend geen enkele opvang is) kunnen kiezen uit drie verschillende abonnementen: sportschool, zwemmen of bioscoop. Hiermee kunnen ze even ontsnappen aan het maatschappelijke opvang wereldje, contacten opdoen en even ontspannen, zodat ze er weer even tegen kunnen.

De toekomst ligt op straat: in 2009 sloot de eerste groep jongeren aan bij Straat Consulaat en hun grootste wens was laten zien dat ze er zijn. Zij gingen op stap met een camera, fotografeerden hun eigen plekken, maakten mooi graffiti panelen waar de foto’s op werden aangebracht en de zo gevormde tentoonstelling ging op reis door Den Haag. Bij de afsluiting, in het Atrium van het stadhuis, werd een Lagerhuisdebat gehouden, de stukken werden geveild door  nachtburgemeester René Bom en de jongeren staan op de kaart en participeren sindsdien in allerlei overleg.

Down Town: omdat studenten de praktijk vaak nog niet kennen en nieuw personeel meestal niet de kans krijgt om bij andere instellingen in de keuken te kijken heeft Straat Consulaat dit project ontwikkeld, samen met de Haagse Hogeschool en Haags Straatnieuws. Studenten en nieuw personeel wordt geleid langs MO-Den Haag, door mensen die zelf dakloos zijn of zijn geweest. Het project is ingekwartierd bij Brijder, waar het nog steeds, in gewijzigde vorm, wordt uitgevoerd.

Educatieproject: voor het derde jaar op rij zorgt Straat Consulaat ervoor dat mensen vanuit onze achterban weer perspectief krijgen. Zij starten zonder startkwalificatie en via een “Weer naar school training” van ROC Mondriaan een Mbo-opleiding om uiteindelijk weer deel te nemen aan het arbeidsproces. Tot nu toe zijn 64 deelnemers gestart aan de “weer naar school training” en zijn er 42 doorgestroomd naar een vervolgopleiding.

Fiets voor Niets: met hulp van stichting Boschuysen en Fonds 1818 kopen wij fietsen bij het Fietsdepot en onderdelen her en der, waarna een vrijwilliger van ons de fietsen opknapt, samen met jongeren die de fietsen nodig hebben. Zij krijgen vervolgens de fiets, zodat zij daarmee makkelijker hun afspraken kunnen nakomen. Eind 2016 staat de teller op ruim 300 fietsen en twee ondersteunende vrijwilligers van dit project zijn doorgestroomd naar een betaalde baan.

Loesjekaarten: samen met Loesje zijn teksten gemaakt om op Loesjekaarten te zetten (Ik ben niet gek genoeg om normaal te doen; Backpacker: jonge daklozen in de ontkenningsfase; Opvang, ik zou wel willen, maar ze willen mij niet; Wachtend op de hulpverlener was ik mijn hulpvraag al vergeten). Doel: op humoristische wijze problemen benoemen en beeldvorming beïnvloeden.

Opslagproject: omdat mensen die dakloos zijn vaak hun hele bezit bij zich dragen en nergens even kunnen achterlaten, hebben wij met Fonds 1818 en Brijder het opslagproject ontwikkeld. Daklozen kunnen hun spullen achterlaten in een grote stations kluis (in totaal 50 stuks), zodat zij zich wat lichter door het dakloze leven kunnen verplaatsen. Het project loopt nog steeds.

Tentjesproject: wij gebruiken giften om tentjes aan te schaffen. Daarnaast dragen bedrijven bij met acties voor slaapzakken (Cheesecakecompany, Beversport), Schroeder met dekens en GGD met aluminium isolatiedekens. Met deze spullen voorzien wij mensen naar behoefte.

Uitgestelde koffie: door een stagiair van de Haagse Hogeschool, de Cheesecakecompany en onze vrijwilligers is in Den Haag het begrip uitgestelde koffie onder de aandacht en verder gebracht.

Verbetertafel: in een eerste bijeenkomst van de verbetertafel worden verbeterpunten verzameld, de tweede bijeenkomst is een training: hoe presenteer je de punten en welke zijn het belangrijkst, in de derde bijeenkomst worden deze punten gepresenteerd aan personeel van de organisatie die ook toezeggingen kunnen doen en in een vierde bijeenkomst wordt gekeken of de punten zijn opgepakt. Een heel simpel, praktisch en doeltreffend medezeggenschapsmiddel, wat door Straat Consulaat en vrijwilligers wordt uitgevoerd in instellingen, in november 2016 alweer voor de tiende keer. Gesprekken komen op gang, concrete verbeteringen worden uitgevoerd en de instelling kan het zelf oppakken en integreren in haar plannen. Sterkere medezeggenschap, dichter bij de mensen.

Vrouwen verwendag: als wij deze in 2017 weer organiseren is het de tiende keer. In die tien jaar zijn ongeveer 800 vrouwen verwend en heeft een veelvoud van hen een verwenpakket ontvangen, wat werd samengesteld met spullen die in het hele land zijn ingezameld. Het aantal betrokken vrijwilligers – veelal ondernemers! – is inmiddels opgelopen tot bijna 100 en elk jaar weer vindt waardevolle uitwisseling plaats tussen alle betrokken vrouwen.

Wat is jouw verslaving: om de stigmatisering van druggebruikers bespreekbaar te maken zijn posters gemaakt die mensen aan het denken zetten over hun eigen (koop-, rook-, drink-, internet-, enz.) verslaving.

Onze Straatwijzer informeert al jaren de mensen die dakloos raken; inmiddels is de zesde druk verschenen in een oplage van 5000 stuks. Voor de jongeren stelden wij een boekje samen met daarin mogelijkheden voor eerste opvang. Informatie is macht, geeft mensen keuzevrijheid en maakt minder afhankelijk van verwijzers die niet over alle informatie beschikken.

Onze woonwijzer met tips voor woningzoekenden bevat goede tips. Helaas was de uitkomst van ons onderzoekje onder makelaars dat betaalbare woningen erg schaars zijn, zeker als je haast hebt. Helaas duurt de wereld veranderen wat langer, maar de tips zijn nog steeds oké.

Bolletjes testen: om gebruikers te informeren deden wij onderzoek naar de samenstelling bolletjes heroïne en cocaïne. De samenstelling van de bolletjes maakten wij openbaar, omdat wij hiermee de gebruikers wilden informeren. Schrikbarend hoeveel rotzooi er in de middelen wordt vermengd.

Briefadressen: onder voorwaarden verstrekken wij briefadressen aan mensen die geen andere mogelijkheid hebben om zich in te schrijven in de basisadministratie (en dus geen post of uitkering kunnen ontvangen, geen zorgverzekering kunnen afsluiten, niet kunnen uitzoeken wat hun rechten zijn, enz.). Wij hebben in het onderzoek de groepen die hiervan gebruik maken geïdentificeerd en een advies geformuleerd aan de gemeente Den Haag.

Buitenslapers: omdat we een toename zien van het aantal mensen dat buiten overnacht en wij dit een schrijnend probleem vinden, hebben wij hen gevraagd wat zij graag zouden willen. Resultaten daarvan hebben wij gepresenteerd op ons 20-jarig bestaan symposium en willen we in de toekomst gaan gebruiken bij het nadenken over oplossingen die zij zelf passend vinden.

Dagbesteding: omdat we PAJA (zie Jongerenopvang) zo’n goed instrument vinden, hebben we dit met onze oudere vrijwilligers toegepast in 8 voorzieningen voor dagbesteding. Ook hier vond intensieve interactie plaats, cliëntenraden werden betrokken, ideeën uit de keuring opgepakt. Onder andere ons medezeggenschapsproject en het educatieproject komen hier uit voort.

Jongerenopvang (Participatie Audit voor zwerfjongeren – PAJA): jongeren beoordelen zelf voorzieningen. Straat Consulaat jongeren deden dit samen met jongeren van MARA. Zij volgden een training, hielpen bij het opstellen van de vragenlijsten, namen interviews af, verwerkten de uitkomsten tot verbeterplannen die door hen aan de instellingen werden gepresenteerd. Instellingen gingen hier vervolgens mee aan de slag. E.e.a. werd door fondsen en gemeente ondersteund en Verwey Jonker verzorgde de monitoring en kwaliteitsbewaking. JSO was hierbij adviseur.

Medezeggenschap: toen uit ons onderzoek dagopvang bleek dat medezeggenschap er relatief onbekend was, besloten wij om de cliëntenraden te interviewen en de resultaten daarvan te bundelen in een boekje. Zo konden zij inspiratie opdoen van elkaar en werden contacten gelegd. Bij de feestelijke uitreiking van dit boekje aan de wethouder werd het belang van medezeggenschap, ook na invoering van de Wmo 2015, onder de aandacht van de aanwezige partijen gebracht.

Onderzoek

Onderzoek naar de Landelijke toegankelijkheid van de maatschappelijke opvang: het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport gaf in 2013 opdracht aan het Trimbosinstituut om dit onderzoek te doen, wat in 2015 werd herhaald. In de praktijk kregen wij veel klachten van mensen die bij het daklozenloket werden weggestuurd, omdat zij geen binding hebben met Den Haag. Met plezier hebben Achterbanners als Mysteryguest bijgedragen aan deze onderzoeken. Al is ze nog steeds onvoldoende, ook volgens de Staatssecretaris, stapje voor stapje wordt de toegankelijkheid beter.

Overlast Zuiderpark: naar aanleiding van signalen van overlast werd ons, vanuit de aanname dat het “de daklozen” wel zouden zijn, gevraagd om uit te zoeken waar die overlast uit bestaat. Dit bleek niet het geval; de paar daklozen die we aantroffen ruimden keurig op en andere partijen waren verantwoordelijk voor de overlast en rotzooi.

Waarom gaan jongeren niet naar de nachtopvang? Met de resultaten zijn wij in debat gegaan net verschillende organisaties en politieke partijen.

Wat vinden zij belangrijk: regelmatig laten wij onderzoeken, door studenten van de Haagse Hogeschool, wat de achterban van ons vindt. Met de aanbevelingen gaan wij vervolgens aan de slag.

Wonen, tips en wensen: na een periode dakloos zijn is wonen in een huis niet altijd vanzelfsprekend. Mensen weten zelf niet altijd wat ze gaan tegenkomen, maar ook beleidsmakers en hulpverleners onderschatten dit vaak. Wij onderzochten dit en deden aanbevelingen. Ook organiseerden wij aan de hand van een toneelstuk over dit thema een discussie tussen MO-cliënten, beleidsmakers en werkveld.

En soms is een onderzoek heel klein. Begin 2016 interviewden wij 101 mensen, buiten in de koude. Wij vroegen hen of zij wisten dat er meer dan 100 mensen buiten moeten verblijven, ’s nachts, als het vriest. 94 van hen reageerden verbaasd en ontstemd. Die zelfde avond ging de nachtopvang open. Symboolpolitiek, maar we werden opgemerkt en we besloten om het publiek meer in te schakelen; publieke verontwaardiging is kennelijk ook een sterk wapen.

 Prijzen en nominaties

Met de Achterban wonnen wij de “Doorbraakprijs”, Achterban jongeren wonnen de “Out of the box”  prijs, de vrouwen verwendag werd genomineerd voor de Kartiniprijs (emancipatieprijs), het PAJA project waarbij jongeren hun voorzieningen beoordeelden werd genomineerd voor de Ab Harrewijnprijs en de Achterban zelf voor de “Cliënt in beeld prijs”.

Individuele successen

Wij komen in aanraking met veel mensen die zo goed als alles kwijt zijn. Soms kunnen wij ondersteunen, waardoor zij weer aan konden haken bij hulpverlening. Soms zijn we alleen maar luisterend oor, waardoor wij signalen krijgen over de praktijk van alledag en de ander zijn verhaal kwijt kan.

Wij, medewerkers en vrijwilligers, gaan nog steeds naar buiten, naar de mensen toe, omdat wij geloven dat er soms zoveel gebeurd is dat wij eerst het vertrouwen moeten winnen voordat zij weer voorzichtig durven te hopen. Wij zijn ervan overtuigd dat we het in deze wereld met elkaar moeten rooien, met alle mensen, ook de minder succesvolle. Groepen uitsluiten, of te hoge drempels opwerpen past hier niet. Als mensen om redenen buiten willen blijven, komt het tentjesproject van pas: wij verstrekken isolatiedekens, slaapzakken, als we die hebben tentjes en als men dat wil informatie.

Als mensen stappen willen zetten in de richting van hulpverlening, ondersteunen wij hen daarbij. Dit kan gaan om verwijzingen, ondersteunen bij indienen van klachten en maken van bezwaar, maar ook gaan wij mee met mensen naar hun afspraken als daar behoefte aan is. Ooit noemden wij dit werken volgens de presentietheorie, ook worden wij wel zorgvrijwilligers genoemd en sinds de Wmo 2015 van kracht is heet dit cliëntondersteuning. Het maakt ons niet uit hoe het wordt genoemd, de behoefte van de mensen is voor ons hierbij leidend.

Ook zijn wij aanwezig in de laagdrempelige voorzieningen, zoals inloopvoorzieningen en nachtopvang, waar wij luisterend oor zijn of ons oor te luister leggen rondom thema’s die onder de mensen leven. Hun mening doet ertoe en nemen wij graag mee in de diverse overlegsituaties en adviezen aan gemeente en anderen.

Wij organiseren of doen mee aan sponsorlopen, Ameezing Kerst en presenteren ons in de stad, met positieve dingen die daklozen/onze vrijwilligers doen, om liefst met behulp van de pers de beeldvorming rondom dakloosheid te verbeteren.

 Overleg

Hiermee weet je het nooit: is het veel praten, weinig resultaten? In hoeverre worden we serieus genomen? Wat wordt er met onze inbreng gedaan? Lastig te meten allemaal, maar we vinden nog steeds dat we dit wel moeten doen en ons netwerk is groot

Wij brengen regelmatig adviezen uit en dringen aan op terugkoppeling. Zo brachten de jongeren een advies uit voor de overgang die zij meemaken als ze 18 jaar worden. Van jeugdzorg naar…. (te) vaak niets, blijkt in de praktijk. Dit advies is besproken in de gemeenteraad, meegenomen in het advies van de Haagse Kinderombudsman aan raad en college, afdeling jeugd kijkt serieus naar de haalbaarheid van het advies en ook in andere steden staat dit op de agenda.

Wij organiseerden een symposium met als thema Housing First, omdat wij dit aanbod onder de aandacht wilden brengen en van harte ondersteunen. Inmiddels is dit aanbod regulier in Den Haag en zien wij dat mensen hier hun plekje vinden. Ook mensen die jarenlang buiten de boot vielen.

Vanaf 2007 zijn medewerkers betrokken in de MO- en jeugdketen en bezoeken wij allerlei formele overlegsituaties, waarin wij het perspectief van de cliënt inbrengen. Wij nemen o.a. actief deel aan: ketenregie zwerfjongeren, Jong doet mee, de jaarlijkse themabijeenkomsten rondom zwerfjongeren, directeurenoverleg MO, platform zorgvrijwilligers, Wmo-netwerk, bijeenkomsten rondom de winterregeling, diverse focusgroepen en onderzoeken.

Onze vrijwilligers vertegenwoordigen de dak- en thuislozen in de Cliëntenraad Sociaal Domein (deelraden Wmo én Participatie), Landelijke Cliëntenraad (zetel dakloze), Focusgroepen en diverse interviews en onderzoeken van anderen. Bij het realiseren van nieuwe voorzieningen vertegenwoordigden onze vrijwilligers de daklozen in beheer commissies.

We doen voorlichting, aan wie maar wil: studenten, medewerkers van instellingen, masterclass nieuwe zorg, Rotary of de nietsvermoedende burgers in stad en land. Zo werken wij mee met journalisten aan reportages (under cover journalist die een prachtige reportage maakte welke werd geplaatst in HP De tijd), met Movies that Matter tijdens het school-filmfestival. Wij ontwikkelden een voorlichtingsspel waarmee wij de boer op gaan. En wij hebben spullen! Zakagenda’s, aanstekers, pennen, flyers, om ons onder de aandacht van partijen in de stad te brengen. Om dit te ondersteunen zetten wij Facebook en website in.

Regelmatig is er overleg met plaatselijke politici (kapstokoverleg), spreken wij in vergaderingen van de gemeenteraad en adviseren wij politici gevraagd en ongevraagd. Jongeren en ouderen zijn ook landelijk georganiseerd en bieden wij brandbrieven/noodkreten/ speerpunten/voorstellen aan en gaan daarover in overleg met landelijke koepels, ambtenaren, politici. Jaarlijks dineren wij met landelijke politici in de Nieuwspoort en gaan wij met hen in gesprek rondom actuele thema’s.

Wij schrijven mee met de Inspiratienota van het Haagse armoedeplatform Delen Achter De Duinen; dakloosheid is immers ultieme armoede, meestal is men alles kwijt. In de nota worden problemen benoemd en oplossingen voorgesteld. Bij de jaarlijkse begrotingsbehandeling wordt ze aangeboden aan gemeenteraad en college van B&W. Soms wordt deze inspiratie meegenomen in beleid.

Soms maken we er gewoon een feestje van: rondom de Kerstdagen organiseren wij onze eigen Kerstmaaltijd volgens het “wie is de chef” principe; iedereen neemt een gerecht mee en doet mee aan de wedstrijd. Ook neemt iedereen een introducee mee: iemand die dakloos is, een begeleider, buurman, familie, maakt niet uit. Hoe meer zielen hoe meer vreugd.

Het vijfjarig bestaan van de Achterban jongeren, het achtjarig bestaan van de Achterban en het twintig jarig bestaan van Straat Consulaat: het was allemaal een mooi feest waard!