Straat Consulaat belicht urgentie dakloosheidsprobleem in Den Haag

Vorige week werd in Den Haag het nieuwe beleidskader aanpak dakloosheid: ‘Den Haag geeft thuis’, in de gemeenteraad besproken. Tijdens deze raadsvergadering benadrukte Peter Bos, belangenbehartiger bij Straat Consulaat, de dringende noodzaak voor beter beleid op het gebied van dakloosheid in Den Haag. Straat Consulaat heeft in de afgelopen maanden actief bijgedragen aan het ontwikkelen van het nieuwe beleidskader dakloosheid.

Bos verklaarde dat het beleidskader in navolging van het landelijke actieplan van het Rijk, gericht is op het uitbannen van dakloosheid. Deze nationale strategie onderstreept dat de groei van dakloosheid een direct gevolg is van het tekort aan betaalbare woningen. Het stelt dat dakloosheid in essentie een huisvestingsprobleem is. Bos benadrukte: “We moeten stoppen met het rondpompen van mensen in de opvang en inzetten op preventie en meer betaalbare huisvesting. Door het woningtekort blijven mensen vastzitten in de opvang en is daar geen plek meer, waardoor steeds meer mensen op straat moeten bivakkeren.”

De aanwezige wethouders Balster (Wonen) en Vavier (Maatschappelijke Opvang) waren het hier volmondig mee eens en ook de meeste raadsleden bleken achter het nieuwe beleid te staan. Bos: “Het komt nu aan op de uitvoering van het plan, want de nood is hoog”. 

Lees hieronder de gehele inspraak tekst van Peter Bos;

Beste commissie,

Het afgelopen half jaar heeft het Straat Consulaat geparticipeerd in het proces om het nieuwe beleidskader dakloosheid van de gemeente Den Haag vorm te geven. We hadden hier al wat ervaring mee, omdat we ook intensief betrokken zijn geweest bij het landelijk actieplan van het Rijk. Samen met de ministeries van VWS, BZK en SZW is een integraal en ambitieus plan tot stand gekomen om dakloosheid in Nederland uit te bannen en het is nu aan de gemeentes om dit lokaal uit te voeren.

Het landelijke plan is niet zo maar uit de lucht komen vallen, maar kwam voort uit de noodzaak om de bakens te verzetten vanwege de enorme toename van dakloosheid als gevolg van het tekort aan betaalbare woningen. Samen met veel andere organisaties met ervaringskennis en op basis van gedegen onderzoek zijn we tot de conclusie gekomen dat dakloosheid in de eerste plaats een huisvestingsprobleem is en we moeten stoppen met het rondpompen van mensen in de opvang, waar mensen niet beter van worden en dat ook nog verschrikkelijk veel geld kost.

Deze paradigmashift is niet alleen baanbrekend, maar bittere noodzaak. We zien in de praktijk dat mensen nog steeds uit hun huis worden gezet en vervolgens geen vervangende woonruimte kunnen vinden door een schreeuwend tekort aan betaalbare woningen. De situatie is momenteel zodanig uit de hand gelopen dat er in Den Haag meer dan 100 dakloze mensen op de wachtlijst staan voor noodopvang. Het is niet alleen voor de mensen zelf verschrikkelijk, maar ook voor hun omgeving. Er zit nauwelijks beweging in de opvang en de doorstroomvoorzieningen, omdat mensen niet of nauwelijks uitstromen naar een permanente woning. Woningen die er simpelweg niet zijn.

Hoe kan dit in een rijk land als Nederland? Waar het recht op huisvesting een mensenrecht is en is verankerd in de Grondwet? Sinds wanneer zijn we dit normaal gaan vinden en hoelang blijven we nog wegkijken?

Het succes van het nieuwe beleidskader hangt vooral af van commitment van alle partijen bij de uitvoering. En daar valt nog veel werk te doen. Niet alleen bij de gemeente zelf, maar ook bij de corporaties, de opvang- en zorginstellingen en de regiogemeenten. We vragen ons af of alle partijen die straks bij de uitvoering worden betrokken wel voldoende doordrongen zijn van de achterliggende visie en methodiek van Housing First, wat het betekent om huisvesting voorop te stellen, hoe er integraal samengewerkt moet worden, wat er nodig is om dakloosheid te voorkomen, wie waarvoor verantwoordelijk is, etc. Er zal dus heel veel geïnvesteerd moeten worden in kennis en voorlichting over deze nieuwe aanpak en we hopen dat het college daar het voortouw in wil nemen. Zo niet, dan blijft dit plan steken in goede voornemens.

We willen het college een compliment geven voor de manier waarop dit plan tot stand is gekomen. Er hebben veel partners geparticipeerd en het is baanbrekend dat daarbij ook ervaringskennis kon worden ingebracht. Mensen die zelf dagelijks met de problematiek van dakloosheid worden geconfronteerd hebben mee mogen doen en dat was heel waardevol.

Op het gebied van huisvesting is de situatie zoals gezegd zeer zorgwekkend. Den Haag loopt ver achter bij de andere grote steden als het gaat om de bouw van sociale woningen. Is de urgentie er wel, vragen we ons af. En kijk ook eens naar andere oplossingen. Vooral in de bestaande woningvoorraad is zoveel meer mogelijk. Er staan nog zoveel gebouwen leeg in Den Haag, vaak al jarenlang. Onbegrijpelijk dat daar niet tegen wordt opgetreden. Kijk ook naar mogelijkheden om kamerbewoning te verruimen, het splitsingsbeleid kan eveneens versoepeld worden, het optoppen van wooncomplexen is interessant, en maak het aantrekkelijker om woonruimte te delen in plaats van mensen te bestraffen als ze iemand in huis nemen. Daag ook de stad uit om met oplossingen te komen, bijvoorbeeld met het right to challenge. Maak werk van de doorbraakhypotheek, realiseer Skaeve Huse, plaats een tiny house in je tuin, stimuleer hospitaverhuur, etc.

Een ander belangrijk punt is het opnemen van dakloze mensen in de urgentieregeling. Pas de huisvestingsverordening daar op aan en biedt meer mogelijkheden voor de toepassing van de hardheidsclausule.

Het Straat Consulaat heeft gisteren nog een brief met andere punten naar u gestuurd. Die gaan vooral over het verdere proces en wat we daarbij belangrijk vinden. Ik rond af met een oproep om de problematiek van dakloosheid niet langer te zien als een natuurramp die ons nu eenmaal is overkomen. Maar zie het als een probleem dat in de eerste plaats is veroorzaakt door falend woonbeleid. Het is nu de kans om deze systeemfout te herstellen. Dat gaat niet van vandaag op morgen, maar laten we er in ieder geval zo snel mogelijk mee beginnen. Dank u wel.

Peter Bos, 
Namens Straat Consulaat.