Armoede onder werkende Nederlanders groeit hard

Het kabinet start een hervormingsagenda om de sociale zekerheid, toeslagen en inkomstenbelasting te hervormen. Deze ‘hervormingsagenda inkomensondersteuning’ kent 3 doelen: inkomensondersteuning moet mensen zekerheid bieden, makkelijker te begrijpen zijn en (meer) werken moet lonen.

Staande praktijk is dat bij het afbetalen van schulden in eerste instantie de incassokosten en de rente worden betaald. De toerekenvolgorde bij het afbetalen van schulden wordt in de toekomst omgedraaid. Een motie van Don Ceder (ChristenUnie) en Merlien Welzijn (NSC) om dat te bewerkstelligen werd unaniem door de Tweede Kamer aangenomen.

Start in een zo vroeg mogelijk stadium.

Het aantal jongeren met schulden in ons land neemt toe. Er komt steeds meer aandacht voor wat armoede met mensen doet. Zo kan het leiden tot onderwijsachterstanden, verslechterd toekomstperspectief, gezondheidsproblemen, sociale uitsluiting en een verhoogd risico op problematisch gedrag.

Door een nieuwe berekening van de armoedegrens is het aantal mensen dat in armoede leeft plots gehalveerd. Feest, zou je denken, maar de grote groep mensen die nu nét boven de armoedegrens leeft (en nog steeds niet kan rondkomen), is onzichtbaar geworden – en heeft straks misschien geen toegang meer tot hulp.

Gemeenten moeten ‘zacht zijn waar het kan, en streng zijn waar nodig’. Het kabinet wil van alles doen om het ontstaan van bijstandsschulden te voorkomen, maar uiteindelijk is het aan gemeenten om in de uitvoering de menselijke maat en coulance te bieden.

In 2023 waren 540 duizend mensen in Nederland arm. Dat komt neer op 3,1 procent van de bevolking. In 2018 was dat nog meer dan het dubbele. Ruim 115 duizend minderjarige kinderen groeiden in 2023 op in armoede, 3,6 procent van alle minderjarige kinderen.

Het kabinet vindt dat mensen die schulden dreigen te krijgen eerder in beeld moeten komen. Met deze en andere maatregelen willen de staatssecretarissen Nobel van Participatie en Integratie en Struycken van Rechtsbescherming het aantal huishoudens met problematische schulden terugdringen. Nu zijn dat er zo’n 700.000.

Het wordt hoog tijd dat de maatschappij anders leert kijken naar mensen in armoede. Dat was mijn doel met mijn boek Armoede uitgelegd aan mensen met geld. En de vele reacties van lezers leerden mij weer meer over het onderwerp.

De huurtoeslag van 2025 is nog niet bekend, maar er gaat minder geld naartoe dan aanvankelijk werd beloofd. Wel komt er een tegemoetkoming voor kwetsbare huurders die te veel huur betalen. Die komt er dankzij de onlangs ingevoerde Wet Betaalbare Huur.

Nederlanders meer zekerheid bieden over werk en inkomen. Dat is het doel van de maatregelen op het terrein van Sociale Zaken en Werkgelegenheid die het kabinet vandaag presenteert. Hoewel Nederland een welvarend land is, zijn er mensen met zorgen over of ze hun boodschappen wel kunnen betalen, een vast contract kunnen krijgen en volwaardig kunnen meedoen in de maatschappij.