Staatssecretaris Paul Blokhuis presenteert zwerfsteen in Tweede Kamer met ‘Actieprogramma Zwerfjongeren 2019’

Tekst Staatssecretaris VWS: Paul Blokhuis

Meneer de Voorzitter,

“Iedereen moet kunnen meedoen”. Dat is mijn belangrijkste drijfveer in alles wat ik hier doe. Maar meedoen is lang niet voor iedereen vanzelfsprekend. Hoe belangrijk meedoen is, beseffen we vaak pas wanneer we niet mee kunnen doen.

Daarom heb ik deze steen bij me.

Het is een zwerfsteen.

Ik heb ‘m vorige week gekregen van een groep jongeren die ik ontmoette via Stichting Zwerfjongeren Nederland. Met deze steen vragen ze mij de positie van zwerfjongeren in Nederland onder de aandacht te brengen. Dat doe ik met heel mijn hart.

Ik draag deze steen maar heel even. 12.400 jongeren in ons land dragen elke dag een zware last. 12.400 jongeren zwerven. Ze missen heel veel kansen in het leven. Zij hebben geen woonruimte. Geen thuis. Meestal geen werk of opleiding. Vaak door botte pech, soms ook door eigen fouten, zoals ze zelf eerlijk toegeven. Feit is wel dat ze de weg kwijt zijn in een maatschappij die steeds complexer wordt. Toch verwachten we dat ze op hun 18e helemaal op eigen benen kunnen staan. ‘Belachelijk’, vinden ze zelf. Ik snap dat wel.

12.400 jongeren met eigen talenten. Allemaal jongeren die net als wij hopen dat ze een gelukkig en mooi leven kunnen hebben.

In een rijk en welvarend land als het onze zijn we het aan onze stand verplicht om af te rekenen met de problemen van deze jongeren.

Ik ben er van overtuigd dat het oplossen van de problemen van deze jongeren niet – per definitie – zit in nieuwe wetten, systemen en regels. Vaak is het gewoon ook een kwestie van je gezonde verstand gebruiken. Luisteren naar het verhaal en proberen het op te lossen. Dat sluit aan bij wat collega De jonge heeft gezegd.

Maar we maken het deze jongeren wel verdraaid moeilijk vaak. als ze geen briefadres hebben, dan kunnen ze het wel shaken als het gaat om allerlei voorzieningen. Bijstandsuitkering zorgtoeslag. want daar heb je een adres voor nodig. Maar als ze slapen bij vrienden op de bank dan hebben ze geen stabiele woonplek. en dan heb je geen recht op voorzieningen. want die stabiele woonplek is nodig voor allerlei voorzieningen. Een bijstandsuitkering. Maar vaak ook voor schuldhulpverlening.

Eigenlijk hebben we het dan in ons land zo georganiseerd dat er op lokaal niveau wordt gezegd: je hebt een adres nodig om een adres te kunnen krijgen?

Dit soort cirkelredeneringen moeten we doorbreken. Daarvoor is een ander soort denken nodig. Een ander soort doen. Heel praktisch. We gaan de jongeren helpen. Gericht op wat een zwerfjongere in zijn of haar specifieke situatie nodig heeft om uit de shit te komen. Excuus voorzitter, dat is natuurlijk onparlementair taalgebruik. Maar het is wel precies hoe deze jongeren het zelf voelen en zeggen. Daarom start ik in 2019 het Actieprogramma Zwerfjongeren. Samen met gemeenten, betrokken organisaties en natuurlijk zwerfjongeren zelf en hun naasten.

Daarom heb ik deze zwerfsteen bij me.

Natuurlijk zal ik in het nieuwe Actieprogramma ook aandacht schenken aan de kwetsbare jongeren die, zoals mevrouw Bergkamp aangaf, tussen wal en schip vallen en die misschien in aanmerking komen voor maatschappelijke opvang, beschermd wonen, verslavingszorg en GGZ-instellingen. Maar die nergens goed geholpen worden. Laten we samen er de schouders onder zetten, wij moeten die jongeren gaan helpen.