Jhonatan leerde het Straat Consulaat kennen in 2016, toen hij in de nachtopvang voor jongens verbleef aan de Binckhorstlaan. ‘Elke dinsdag of donderdag had je daar een uurtje dat Joy, medewerker van het Straat Consulaat, langskwam. Ze kwam altijd zo van hey hoi en contact leggen enzo. Ik begreep nooit wat ze kwam doen.’ Joy kan het zich ook nog goed herinneren. ‘Jhonatan wilde nooit praten. “Ik heb een hekel aan hulpverleners”, zei hij, “maar als je wil, kunnen we een potje dammen.” Dat hebben we dus heel veel gedaan’, zegt Joy lachend. ‘Hij veegde me altijd in een paar zetten van het bord. Hele verhalen kreeg ik dan, waarom als ik dit deed, dan dat… maar die uitleg ging me allemaal veel te snel. Hij won altijd.’
‘Langzaam werd me duidelijk dat zij voor iets van het Straat Consulaat kwam’, vertelt Jhonatan. ‘En toen heeft ze me weten te overtuigen om een keer mee te gaan naar een bijeenkomst van de Achterban. Die eerste vergadering begreep ik er niet veel van. Ik hoorde allemaal termen, zoals “cliëntenraden” enzo. Waar hebben ze het over? vroeg ik me af. Maar het klikte goed met een aantal jongens. Bij de Achterban kwamen toen alleen jongens. De damesopvang bestond nog niet. Later werd het meer een mix en nu zijn er bijna alleen dames actief.’
Van het kastje naar de muur
Jhonatan is geboren in Colombia en via adoptie in Alphen aan den Rijn in Nederland terechtgekomen. Toen hij bijna zeventien was, belandde hij in de gesloten jeugdzorg. ‘Na een jaartje was ik achttien en moest ik het maar zelf uitzoeken. Ik kwam bij iemand te wonen, waar het niet mee klikte. Zo kwam ik in 2010 op straat terecht.’ Hij meldde zich bij het Daklozenloket in Den Haag. ‘Maar ik kwam niet uit Den Haag en dus wilden ze me niet helpen. In Leiden wilden ze me niet helpen, omdat ze daar alleen opvang voor volwassenen hadden. In Alphen aan den Rijn hadden ze al helemaal geen beleid voor mensen die dakloos waren. Zo ging ik van het kastje naar de muur en verloor ik al snel het vertrouwen in het systeem’, zegt hij.
‘In de zomer was het geen probleem, want dan kan je lekker een tentje huren, maar in de winter is het heel vervelend’, vertelt Jhonatan. ‘Uiteindelijk moet je ook veel dingen doen die niet mogen, dus dan kom je in aanraking met politie en justitie. Zo werkt het. En dan ben je steeds verder van huis.’ Hij licht toe: ‘Zonder tramkaartje naar Delft: boete. Loop je dronken buiten: krijg je een boete. Buiten slapen: weer een boete. Buiten naar de wc: nog een boete. Ook bijvoorbeeld een zorgverzekering die je niet betaald, zijn kosten die alsmaar hoger oplopen.’
180 graden gedraaid
Na vele malen slapen bij vrienden op de bank, op de Boulevard van Scheveningen en op het strand, besloot Jhonatan nog één keer het Daklozenloket van de gemeente Den Haag te proberen. ‘Ik moest echt heel diep gaan om daar de indruk achter te laten dat ik echt in de problemen was. Ze zijn daar nog erger dan bij de politie en stellen allemaal vragen om te checken of je wel echt dakloos bent en of je geen fraude loopt te plegen. Voor mijn gevoel moest ik een soort act opvoeren en mijn verhaal heel erg aandikken om het binnen te laten komen. Na een gesprek van twee uur zeiden ze ineens, “oké we accepteren je als inwoner van Den Haag”.’
Het werd een belangrijk keerpunt. ‘Vanaf dat moment ben ik 180 graden gedraaid, in alles’, vertelt Jhonatan. ‘Via Joy kwam ik terecht bij de Achterban. Ik had weinig te doen overdag. Het vrijwilligerswerk gaf me een bezigheid, een missie, een goed gevoel. Dakloos zijn was in het begin ook nog heel erg vers. Ik wist waar ik het over had en ik kon er goed over praten. Het gaf ook sociale controle. We waren echt een clubje en als het met iemand niet goed ging, dan merkte je dat gewoon en dan ging je met elkaar in gesprek.’
Tekst gaat verder onder de foto.
Actie voeren bij het beeld van Haagse Harry.
Weer onder de mensen
Jhonatan vertelt enthousiast over alle acties die hij met de Achterban gedaan heeft. ‘We hadden een bakfiets waarmee we de straat opgingen om meningen op te halen. We wilden niet alleen vergaderen, maar juist dingen bedenken die we op straat konden uitvoeren. We waren heel creatief bezig samen, dat vond ik echt heel leuk. We zijn bij radio 538 geweest. We hebben actie gevoerd naast het standbeeld van Haagse Harry. En we hebben heel veel bij de gemeente gelobbyd voor de permanente winteropvang.’ Ook aan het bedenken van het script voor het informatiefilmpje “Jong en dakloos”, de opnames en het monteren, heeft hij goede herinneringen.
Het doen van vrijwilligerswerk was van cruciaal belang om weer onder de mensen te komen, vertelt Jhonatan. ‘Als je heel lang dakloos bent geweest, dan is het onder de mensen komen helemaal niet fijn. Je hebt je constant aan moeten passen. Je hebt nooit een rustmoment. In het vrijwilligerswerk leer je weer samenwerken met anderen. Vooral Joy heeft daar een grote rol in gespeeld. Zij heeft ook voor me geregeld dat ik elke vrijdag ging voetballen. Dat was heel erg leuk. Joy is iemand die er echt altijd voor je is, dat geeft een heel goed gevoel. Dat je gewoon een mens bent, weet je wel, dat eigenlijk. En als je als vrijwilliger bij een organisatie betrokken bent, heb je een soort van tweede huis, waardoor je even eruit kan.’
In de lift
Met de erkenning door het Daklozenloket en het vrijwilligerswerk bij het Straat Consulaat kwam alles ineens in de lift, aldus Jhonatan. ‘Ik ben toen naar de Kessler Stichting gegaan. “We werken hier competentie gericht”, zeiden ze. “Dus als jij je schoenveters niet kan strikken, dan gaan we je daar bij helpen.” Nu ik in het systeem ben beland, moet ik het goed gebruiken, dacht ik. Ik moet de mensen op de juiste plekken zien te overtuigen dat ik het serieus wil aanpakken en dat ik hier niet ben om eeuwig in deze instelling te verblijven. Zo superfijn was het niet. Je moest je geld afstaan en kreeg eten en drinken, maar je kon niet zelf beslissen wat je wilde koken.’
Op internet had Jhonatan gevonden dat de cijfers van zijn vwo examen tien jaar geldig bleven. Hij had zes jaar daarvoor, op twee vakken en zijn profielwerkstuk na, alles gehaald. ‘Iedereen vond het een vreemd idee. Bij de Kessler vroeg niemand om terug naar school te gaan. Maar ik overtuigde de gemeente om het examengeld te betalen. En terwijl mijn huisgenoten gezellig een biertje dronken, zei ik: “nu even niet, als mijn examens voorbij zijn, kom ik weer gezellig langs.”’
Hersentraining
Jhonatan haalde zijn vwo diploma. Via het Jongeren Perspectief Fonds (JPF) werden 90% van zijn schulden kwijtgescholden en voor de overige 10% moest hij drie jaar vrijwilligerswerk doen. ‘Ik had heel veel geluk dat alles precies samenviel. Ik kwam op dat moment ook in contact met wat later de Convey Foundation werd en volgde daar workshops over mijn kwaliteiten en competenties. Ik begon de HBO opleiding ‘Finance & Control’ en ben inmiddels bijna afgestudeerd.’
Dat Jhonatan bij ieder spelletje dammen Joy van het bord veegde, was niet heel vreemd. In 2007 vertegenwoordigde hij de provincie Zuid-Holland bij de Nederlandse dam kampioenschappen. ‘Twee jaar daarvoor was ik op dammen gegaan’, vertelt hij. ‘Al snel zagen ze dat ik talent had. Ze stuurden me naar een training waarbij ik iedere zaterdag drie uur lang dambord situaties op een A4-tje kreeg. Dan zeiden ze alleen maar “wit gaat hier winnen van zwart” en dan moest ik de oplossing opschrijven, van zet naar zet. De A4-tjes werden steeds moeilijker. Die hersentraining vond ik altijd heel leuk om te doen, heel rustgevend.’
Uitbannen dakloosheid
Jhonatan zit sinds 2018 in het bestuur van de Convey Foundation en sinds 2019 in het bestuur van het Straat Consulaat. ‘Ik ben heel blij met alle veranderingen die inmiddels zijn doorgevoerd’, zegt hij. ‘Er is nu damesopvang, de opvang voor jongeren is nu 24/7, het “terug naar school” educatieproject is succesvol en de permanente winteropvang is er sinds een paar winters. Die basisdingen zijn heel fijn. Maar het helemaal uitbannen van dakloosheid, dat blijft een grote opgave. Daarvoor moet iedereen samenwerken, de Gemeente, het Rijk. Dat politieke gedeelte, dat vind ik het moeilijkst, dat we daar afhankelijk van zijn. Ik hoop dat we met het Landelijke Platform de handen ineen kunnen slaan en ook dat Nederland steeds meer aan Housing First gaat doen.’
Straks geeft hij zijn bestuurstaak graag door aan iemand anders. Jhonatan droomt van een eigen bedrijf in de financiële dienstverlening. ‘Dat ik iets ga doen wat ik leuk vind en dat ik daar mijn geld mee verdien. Dat zou tof zijn. Verder droom ik eigenlijk nergens van. Gewoon dat ik elke dag mag opstaan. Dat ik naar mijn huis toe kan gaan. Dat mijn drie kinderen goed gezond blijven. Dat mijn familie in Colombia gezond blijft en dat ik ze één keer in de twee jaar kan bezoeken. Dat is altijd leuk.’
Tekst: Camie van der Brug
Top foto: Beeldbank Straat Consulaat, fotograaf Eveline van Egdom
Nieuws van het Straat Consulaat. Klik hier voor een overzicht!
Lopende projecten bij het Straat Consulaat. Klik hier voor een overzicht!
Een koffiebar gerund door voormalig dakloze mensen waar inwoners en ondernemers uit Den Haag en dakloze mensen elkaar kunnen ontmoeten.
Armoede in Nederland. Geldgebrek leidt vaak tot uitstel van betalingen en van uitstel komt afstel en dan is de afgrond snel in zicht. Klik hier voor een overzicht!
Geeft alle gepubliceerde berichten weer op onze website. Klik hier voor het overzicht!
Voor meer berichten over de activiteiten van onze Achterban kan je hier verder kijken !
Lees over de acties die we voeren om dakloosheid tegen te gaan!
